UPUES Journal Son Sayı

Çalışmamız, Türkiye ve Azerbaycan’ dan proje ortaklarıyla gerçekleştirilmiş Uluslararası bir e-twinning Projesidir. Çalışmamızda 7 farklı okuldan 8 öğretmen ve 53 öğrenci yer almıştır. Çalışmamızın konusu Web 2.0 araçlarını kullanarak eğitim amaçlı ders öğretim içerikleri geliştirmektir. Web 2.0 araçlarının eğitimde kullanımı iş birliği, iletişim ve sosyalleşme açısından önemli avantajlar sağlamaktadır. Web 2.0 araçlarının sunduğu daha etkileşimli ve güçlü öğrenme ortamları ile öğrenenlerin bilgi üretme, düzenleme, değerlendirme ve eleştirel düşünme noktasında oldukça geliştikleri görülmektedir. Web 2.0 araçları ile ders etkinlikleri oluşturarak derslerin teorik ve düz anlatıma dayalı öğrenme modellerinden kurtarılarak ders süreçlerinin zenginleştirilmesi, öğrenme yaşantılarının daha kolay elde edilmesi, teknolojinin olumlu yönlerinin öğrenmeye entegrasyonu hedeflenmiştir. Proje başlangıcında e- güvenlikle ilgili webinara tüm üyeler katılarak eğitim almıştır. Proje kapsamında 12 etkinlik, 15 farklı Web 2.0 aracının ücretsiz versiyonları kullanarak derslerimizin Öğretim Programlarındaki kazanımları ile ilişkilendirilerek, eğitim ve öğretim faaliyetlerine uyumlu olarak gerçekleştirilmiştir. 8 tane etkinlik proje grupları arasında ortak etkinlik olarak yapılmış, e- kitap ve video vb. ortak ürünler oluşturulmuştur. Web 2.0 araçları proje başlangıcında proje üyeleri tarafından belirlenmiş, etkinliklerden önce öğrencilere anlatılarak örnek uygulamalar yapılmış ve öğrencilerden etkinlikleri yapmaları istenmiştir. Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerin ve öğrencilerin Web 2.0 araçları ve projelere dahil olma ile ilgili görüşleri proje öncesinde ve sonrasında alınmıştır. Görüşmelere 8 öğretmen ve 45 öğrenciden oluşan 53 kişi katılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen bulgularla katılımcıların projelerde yer alma konusunda olumlu tutum geliştirdikleri, Web 2.0 araçlarını tanıdıkları ve kullanmayı öğrendikleri ve projeyi faydalı buldukları tespit edilmiştir. Projemizin tüm üyeleri Ulusal ve Avrupa Kalite Etiketi ile ödüllendirilmiştir.

Bu çalışma ile, eğitim müfettişi, okul müdürü ve öğretmenlerin, öğretmen denetim sisteminin sorunlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Araştırma modeli belirlenirken konuya uygun olarak nitel araştırma modeli ve durum çalışması deseni tercih edilmiştir. Araştırma kapsamında, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Konya ilinde görev yapmakta olan 10 eğitim müfettişi, 12 okul müdürü ve 10 öğretmen ile görüşme yapılmıştır. Yapılan görüşmelerde Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formundan yararlanılmıştır. Müfettiş, okul yöneticisi ve öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda elde edilen verilerin temaları belirlenmiştir. Araştırma sonunda, eğitim müfettişleri, okul müdürleri ve öğretmenlerin öğretmen denetimine ilişkin görüşleri farklılık göstermekle beraber genel olarak değerlendirildiğinde katılımcıların mevzuat, öğretmen denetim süreci, okul müdürlerinin denetim eğitimlerinin yetersizliği ve denetimin yan etkileri üzerinde durdukları görülmüştür. Katılımcıların genel olarak, öğretmen denetimi ile ilgili açık ve net bir mevzuatın olmadığı ve herhangi bir yaptırım öngörmediğini düşündükleri belirlenmiştir. Öğretmen denetim süreci ile ilgili olarak ise; öğretmen denetimi amacının evrak kontrolüne indirgenmiş olduğu, denetim sıklığına ilişkin herhangi bir düzen olmadığı, okul müdürlerinin denetime yeteri kadar zaman ayırmadığı veya ayıramadığı ve denetim sonucunda öğretmenlere dönüt verilmediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, okul müdürlerinin denetim eğitimlerinin yetersiz olduğu ve bu nedenle öğretmen denetimlerinin amacına uygun gerçekleştirilemediği sonucu elde edilmiştir. Araştırmanın bir diğer sonucu ise; denetimin yan etkileri olarak öğretmenlerin denetime direnç gösterdiği ve denetimlerin öğretmenlerde gerginliğe neden olduğudur. Eğitim müfettişleri, okul müdürleri ve öğretmenlerin öğretmen denetiminde yaşanan sorunların çözümüne ilişkin görüşleri değerlendirildiğinde ise; öğretmen denetim mevzuatında değişikliğe gidilmesi gerektiği, denetimlerin tamamen rehberlik ve geliştirme amaçlı olup sonucunda bir yaptırım olması gerektiği, okul müdürlerinin öğretmen denetimi ile ilgili bir eğitimden geçmesi gerektiği, nitelikli denetim elemanlarının sisteme kazandırılması gerektiği ve hem okul müdürleri hem eğitim müfettişlerinin denetim sürecinde aktif rol alması ve buna uygun bir denetim planı geliştirilmesi gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Etkili ve verimli okullar, toplumun geleceğini şekillendirecek bireyleri yetiştirme gibi hayati bir misyon taşır. Bu misyonu yerine getirirken, okul yöneticilerinin sergiledikleri liderlik davranışları ve benimsemiş oldukları liderlik tarzları büyük bir öneme sahiptir. Liderlik yalnızca yönetsel süreçleri yönetmek değil, aynı zamanda çalışanları ve öğrencileri motive ederek ortak bir hedef doğrultusunda harekete geçirmektir. Bu bağlamda, bu çalışmanın temel amacı, okul yöneticilerinin liderlik stillerini incelemek ve bu stillerin okulların genel başarısına olan etkilerini ortaya koymaktır. Araştırmada literatür taraması ve meta-analiz yöntemleri kullanılmıştır. Özellikle 2019-2020 yılları arasında okul yönetimi ve liderlik türleri üzerine yazılmış lisansüstü tezler incelenmiştir. Araştırmada liderlik, yönetim ve yönetici kavramları detaylı şekilde ele alınmış; liderlik kuramları ve türleri incelenmiştir. Ayrıca, okul yönetimi ile liderlik arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, farklı üniversitelerde yapılan çalışmaların büyük bir kısmının yüksek lisans düzeyinde olduğunu ve dönüşümcü liderlik tarzının en çok öne çıkan liderlik türü olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuçlar göstermektedir ki, okul yöneticilerinin sahip oldukları liderlik tarzları, okulun genel başarısında ve etkinliğinde belirleyici bir unsurdur. Etkili liderler, etkili okulların oluşumuna doğrudan katkı sağlar. Bu nedenle, okul yöneticilerinin birden fazla liderlik özelliğini bir arada sergilemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Örneğin, kültürel liderlik, güçlü bir okul kültürü oluşturarak kuruma aidiyet duygusunu artırır. Öğrenen liderler, sürekli gelişimi destekleyerek eğitim süreçlerini iyileştirir. Etik liderler, erdemli ve güvenilir bir okul ortamı yaratırken, vizyoner liderler kurumu geleceğe taşır. Ayrıca, demokratik liderlik çalışanların karar alma süreçlerine katılımını sağlayarak motivasyonu artırır. Dönüşümcü liderler bilimsel, sosyal ve teknolojik yenilikleri kuruma entegre ederken, karizmatik liderler çalışanları motive eder ve kuruma bağlılıklarını artırır. İşlemsel liderlik ise çalışanların ihtiyaçlarını karşılayarak günlük işleyişin düzenli sürdürülmesini sağlar. Bu farklı liderlik özelliklerinin dengeli bir şekilde kullanılması, okulların hem verimliliğini artırmakta hem de sürdürülebilir başarıyı sağlamaktadır. Bu araştırma, okul yöneticilerinin liderlik becerilerini geliştirerek etkili okullar oluşturmak için yol gösterici bir rehber olmayı amaçlamaktadır.

Literatür taraması şeklinde yapılmış olan bu çalışma ile’’ Akran Zorbalığı’’ konusu araştırılmıştır. Akran zorbalığı her geçen gün daha da artış göstermekte olan bir eylem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kavram genellikle okullardaki güvenliğin, bununla beraber toplumsal güvenliğin oluşmasına engel olan en önemli sorunların başında gelmektedir. Zorbalık kavramı olarak ele aldığımız kavram olumsuz davranışların süreklilik göstermesiyle ortaya çıkmaktadır. Toplumda tek başına zorba olmak, zorbalık yapmak mümkün değildir. Çünkü bu sürece dâhil olan farklı roller vardır. Akran zorbalığı denilince ilk olarak akla zorba ve kurban rolleri gelmektedir ancak bunların yanı sıra bireyler tarafından paylaşılan çeşitli roller vardır. Okul çağı çocukların büyük bir kesimi yaşamlarının belli bir kısmında muhakkak akran zorbalığına maruz kalmıştır. Bu oranlar çağın teknoloji çağı olmasıyla birlikte, sosyal medyanın etkisinin her geçen gün artmasıyla daha da artış göstermektedir. Akran zorbalığına ilişkin bu artışlar uzmanların bu konuya olan ilgilerini de arttırmıştır ve zorbalık davranışının hem zorbalığı uygulayan hem de zorbalığa maruz kalan taraflar açısından etkilerinin saptanmasına yönelik çalışmaların sayısı artmıştır. Akran zorbalığı şiddetin bir türü olmasının yanı sıra değerlendirildiğinde oldukça önemli bir toplum sağlığı sorunu olarak da karşımıza çıkmaktadır. Bundan dolayı akran zorbalığını okulu ilgilendiren ve okul içinde kalmasını desteklemekten öte birey, aile ve toplum kapsamında, kişisel derinlikte ve çevresel faktörlerle ele alınması yararlı olacaktır. Zorbalık davranışı geçmiş zamanlarda var olduğu gibi günümüzde de varlığını artırarak devam etmektedir. Günümüz yetişkinlerinin hayatlarının farklı zamanlarına zorbalıkla ilgili bir yaşanmışlıklarının olduğu ya da zorbalık sürecine tanıklık yapmış olmaları olağan bir durumdur. Akran zorbalığı denilince akla genellikle şiddet gelmekte bunula birlikte zorbalık pek çok olumsuz davranışı kapsamaktadır. Akran zorbalığına sebep olan riskli faktörleri ve akran zorbalığının öğrenciler açısından ne gibi olumsuzlar yaşanacağının belirlenmesi, sorunun kalıcı olarak önlenebilmesi için önem teşkil etmektedir.

2012- 2023 yılları arasında üniversiteye yerleştirme sınavlarında çıkmış edebi şahsiyetler ve eserlerine ilişkin bilgilerin analiz edilmesi; tespit edilen şahsiyet ve eserlerin materyale dönüştürülmesi ve bu materyale ilişkin öğrenci, uygulayıcı ve öğretmen görüşlerinin alınması amaçlanmıştır. Araştırma yöntemi nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi desenidir. Araştırma verileri 2012-2023 yılları arasında sorulan sınav sorularıdır. Konu ile ilgili seçilen sorular incelenip cevapları teyit edildikten sonra yazar ve şairlerin eserleri, bulundukları edebiyat dönemleri araştırılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından oluşturulan excel veri toplama formuna yıl yıl işlenmiştir. Eşleştirme şeklinde olan oyunda önce yazar-şairin resimlerinin ismiyle ve eseriyle eşleştirilmesi sonra da eşleştirilen yazar/şair-eser-isim üçlemesinin hangi döneme ait ise Türk edebiyatı dönemleri zaman haritasında doğru yere yerleştirilmesi istenmektedir. Mıknatıslı magnetlerin altına karekodlar eklenmiş böylece karekodlara cevap anahtarı niteliği kazandırılmıştır. Materyali sınıflarında uygulayan öğretmenler, uygulama esnasında sınıfın çok eğlendiğini, derse ilgiyi ve motivasyonu artırdığını belirtmiştir. Öğrencilerin tamamı hazırlanan oyunun Türk Dili ve Edebiyatı dersine katkısı olduğunu düşünmektedir. Öğrenciler ve öğretmenler metalden hazırlanan Türk edebiyatı dönemleri zaman haritasının, dönemleri ayırt etmede yardımcı olacağını düşünmektedir. Öğrenciler ve öğretmenler hazırlanan oyunun eğlenerek öğretmeye yardımcı olduğunu düşünmektedir. Öğretmenlerin ve öğrencilerin zaman haritasının büyüklüğü ve magnetlerin arkasında da bilgilerin bulunması gerektiği yönündeki önerileri dikkate alınarak bu konuda güncelleme çalışmaları yürütülmektedir. Bunun yanı sıra materyalin yeni yazar/şair/eser magnetleri ile güncellenebilir ve yenilenebilir bir materyal olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuçlardan yola çıkarak şu önerilerde bulunulabilir: Materyalin derse ilgi, başarı, tutum ve motivasyona etkisini araştıran deneysel çalışmalar yapılabilir. Oyun tahta gibi bir malzemeden yapboz formunda hazırlanabilir, edebiyatın farklı konularında üretilebilir. Materyalin parçaları dijital ortama taşınarak sürükle-bırak uygulamasıyla parçalar zaman haritasına yerleştirilebilir.